KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 21 lipca 2022

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej.

Zgodnie z naszą silną determinacją, by dotrzymać mandatu do ochrony stabilności cen, poczyniliśmy dziś dalsze istotne kroki, żeby doprowadzić do powrotu inflacji do docelowego poziomu 2% w średnim okresie. Postanowiliśmy podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 50 punktów bazowych i zatwierdziliśmy instrument ochrony transmisji (Transmission Protection Instrument, TPI).

Rada Prezesów uznała, że pierwszy krok w procesie normalizacji podstawowych stóp procentowych powinien być większy, niż zasygnalizowano na jej ostatnim posiedzeniu. Ta decyzja wynika z naszej zaktualizowanej oceny ryzyk inflacyjnych i wzmocnionego wsparcia dla skutecznej transmisji polityki pieniężnej zapewnionego przez instrument TPI. Wesprze powrót inflacji do naszego średniookresowego celu poprzez mocniejsze zakotwiczenie oczekiwań inflacyjnych oraz zapewnienie dostosowania warunków popytowych umożliwiającego spełnienie naszego celu inflacyjnego w średnim okresie.

Na naszych kolejnych posiedzeniach stosowna będzie dalsza normalizacja stóp procentowych. Dzisiejsze przyspieszenie odejścia od ujemnych stóp procentowych pozwala nam także przejść do podejmowania decyzji w sprawie stóp procentowych na bieżąco z posiedzenia na posiedzenie. Dalsze kształtowanie stóp procentowych nadal będzie zależeć od danych i pomoże nam spełnić nasz cel inflacyjny wynoszący 2% w średnim okresie. W kontekście normalizacji polityki pieniężnej przeanalizujemy różne opcje w zakresie oprocentowania nadwyżek płynności.

Uznaliśmy, że konieczne jest ustanowienie instrumentu TPI w celu wsparcia skutecznej transmisji polityki pieniężnej. W szczególności, ten instrument będzie zapewniać płynną transmisję nastawienia naszej polityki pieniężnej we wszystkich krajach strefy euro, w miarę jak będziemy kontynuować proces normalizacji polityki pieniężnej. Jednolitość naszej polityki pieniężnej jest warunkiem koniecznym, by EBC mógł wypełniać swój mandat do ochrony stabilności cen.

Instrument TPI będzie uzupełnieniem naszego zestawu narzędzi i może zostać aktywowany w celu przeciwdziałania nieuzasadnionej, chaotycznej dynamice na rynku stanowiącej poważne zagrożenie dla transmisji polityki pieniężnej w strefie euro. Skala skupu w ramach tego instrumentu zależy od tego, jak poważne są zagrożenia dla transmisji polityki pieniężnej. Skup nie jest ograniczony ex ante. Instrument TPI będzie chronić mechanizm transmisji, co pozwoli Radzie Prezesów skuteczniej wypełniać mandat do utrzymania stabilności cen.

W każdym razie, jeśli chodzi o związane z pandemią zagrożenia dla mechanizmu transmisji, pierwszą linią obrony pozostaje elastyczność przy reinwestowaniu spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych z portfela nadzwyczajnego programu zakupów w czasie pandemii (PEPP).

Podjęte dziś decyzje przedstawiono w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej. Szczegółowe informacje na temat instrumentu TPI przedstawia osobny komunikat prasowy, który ukaże się o godz. 15.45 CET.

Powiem teraz bardziej szczegółowo, jak widzimy dalszy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Aktywność gospodarcza spowalnia. Czynnikiem hamującym wzrost pozostaje nieuzasadniona agresja Rosji wobec Ukrainy. Gospodarkę spowalniają wpływ wysokiej inflacji na siłę nabywczą, utrzymujące się ograniczenia podażowe i wyższa niepewność. Przedsiębiorstwa nadal zmagają się z wyższymi kosztami i zakłóceniami w łańcuchach dostaw, choć pojawiły się wstępne oznaki zmniejszania się pewnych zatorów podażowych. Te czynniki łącznie mają istotny niekorzystny wpływ na perspektywy na drugie półrocze 2022 i dalszy okres.

Jednocześnie na aktywność gospodarczą pozytywnie oddziałują ponowne otwarcie gospodarki, dobra sytuacja na rynku pracy i wsparcie ze strony polityki fiskalnej. W szczególności pełne otwarcie gospodarki korzystnie przekłada się na wydatki w sektorze usług. Według oczekiwań gospodarkę w trzecim kwartale powinien wspierać sektor turystyczny, ponieważ ludzie znowu zaczynają podróżować. Spożycie jest podtrzymywane przez oszczędności skumulowane przez gospodarstwa domowe podczas pandemii oraz dobrą sytuację na rynku pracy.

Polityka fiskalna pomaga złagodzić wpływ wojny na tych, którzy najmocniej odczuwają wzrost cen energii. Środki fiskalne powinny być tymczasowe, ukierunkowane i dostosowane w taki sposób, żeby ograniczyć ryzyko wzmocnienia presji inflacyjnej. Polityka fiskalna we wszystkich krajach powinna mieć na celu utrzymanie zdolności do obsługi zadłużenia, a także trwałe podniesienie potencjału wzrostowego, żeby wesprzeć ożywienie.

Inflacja

Inflacja dalej się zwiększała i w czerwcu osiągnęła 8,6%. Najważniejszą składową inflacji ogółem znów były rosnące ceny energii. Ze wskaźników rynkowych wynika, że światowe ceny energii w najbliższym okresie pozostaną wysokie. Nadal rosła także inflacja cen żywności, która w czerwcu wyniosła 8,9%, co po części odzwierciedla ważną rolę Ukrainy i Rosji jako producentów produktów rolnych.

Do wysokiego obecnie poziomu inflacji przyczyniają się też utrzymujące się zatory w podaży produktów przemysłowych i rosnący popyt, zwłaszcza w sektorze usług. Presja cenowa rozprzestrzenia się na coraz więcej sektorów, co częściowo wynika z pośredniego wpływu wysokich kosztów energii na całą gospodarkę. Tak więc większość miar inflacji bazowej jeszcze wzrosła.

Według naszych przewidywań inflacja przez pewien czas pozostanie niepożądanie wysoka, głównie z powodu utrzymywania się presji wynikającej z cen energii i żywności oraz presji cenowej w łańcuchu produkcyjnym. Wyższa presja inflacyjna wynika także z deprecjacji kursu euro. Jednak w dalszej perspektywie, jeśli nie dojdzie do nowych zakłóceń, koszty energii powinny się ustabilizować, a zatory podażowe się zmniejszyć, co – w połączeniu z postępującą normalizacją polityki pieniężnej – ma wesprzeć powrót inflacji do docelowego poziomu.

Rynek pracy nadal jest silny. W maju bezrobocie spadło do rekordowo niskiego poziomu 6,6%. W wielu sektorach są wakaty, co świadczy o mocnym popycie na pracę. Dynamika płac, także według wskaźników prognostycznych, przez ostatnie kilka miesięcy nadal stopniowo rosła, ale ogólnie pozostaje ograniczona. Do jej zwiększenia powinno się z czasem przyczynić umocnienie gospodarki i efekt nadrabiania zaległości. Większość wskaźników długookresowych oczekiwań inflacyjnych wynosi obecnie ok. 2%, jednak ze względu na niedawną rewizję części tych wskaźników do poziomu przekraczającego przyjęty cel konieczna będzie ich dalsza obserwacja.

Ocena ryzyka

Źródłem istotnego ryzyka spadkowego dla wzrostu gospodarczego pozostaje przedłużanie się rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie, zwłaszcza jeśli doszłoby do zakłócenia dostaw energii z Rosji do takiego stopnia, że konieczna byłaby reglamentacja dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Z powodu wojny może także dojść do mocniejszego spadku zaufania i zwiększenia się ograniczeń po stronie podaży, zaś koszty energii i żywności mogą przez dłuższy czas pozostawać wyższe od przewidywanego poziomu. Perspektywom strefy euro zagrażałoby także szybsze spowolnienie wzrostu gospodarczego na świecie.

Ryzyka dla perspektyw inflacji nasiliły się, zwłaszcza w krótkim okresie, i ich bilans nadal przechyla się na stronę wzrostową. Do czynników ryzyka dla średniookresowych perspektyw inflacji należą: trwałe pogorszenie się zdolności produkcyjnych gospodarki, utrzymywanie się wysokich cen energii i żywności, wzrost oczekiwań inflacyjnych ponad poziom przyjęty jako docelowy oraz wyższe, niż oczekiwano, podwyżki płac. Jeżeli jednak w średnim okresie osłabnie popyt, również presja cenowa się zmniejszy.

Warunki finansowe i monetarne

Rynkowe stopy procentowe wykazywały dużą zmienność, z powodu wysokiej niepewności gospodarczej i geopolitycznej. Koszty finansowania banków w ostatnich miesiącach się zwiększyły, co coraz widoczniej przekładało się na wzrost oprocentowania kredytów bankowych, zwłaszcza dla gospodarstw domowych. Choć akcja kredytowa dla gospodarstw domowych pozostaje mocna, według oczekiwań ma się obniżyć z powodu słabszego popytu. Akcja kredytowa dla przedsiębiorstw także była silna. W tym sektorze ciągłe zapotrzebowanie na kredyty bankowe wynikało z wysokich kosztów produkcji, gromadzenia zapasów i mniejszej skali finansowania się na rynku. Jednocześnie spadł popyt na kredyty na finansowanie inwestycji. Tempo wzrostu podaży pieniądza nadal słabło, z powodu niższych płynnych oszczędności i mniejszej skali skupu aktywów przez Eurosystem.

Z naszego najnowszego badania ankietowego akcji kredytowej banków wynika, że w drugim kwartale tego roku zaostrzyły się warunki udzielania kredytów wszystkich kategorii. Powodem jest to, że banki są coraz bardziej zaniepokojone ryzykami, z jakimi mierzą się ich klienci w niepewnym obecnie otoczeniu. Banki przewidują, że w trzecim kwartale będą dalej zacieśniać standardy kredytowe.

Podsumowanie

Podsumowując, inflacja pozostaje niepożądanie wysoka i według oczekiwań przez pewien czas będzie przekraczać docelowy poziom. Najnowsze dane wskazują na spowolnienie wzrostu gospodarczego, co niekorzystnie wpływa na perspektywy na drugie półrocze 2022 i dalszy okres. Jednocześnie to spowolnienie jest łagodzone przez szereg korzystnych czynników.

Rada Prezesów postanowiła dziś podnieść podstawowe stopy procentowe EBC i zatwierdziła instrument ochrony transmisji (TPI). Na naszych kolejnych posiedzeniach stosowna będzie dalsza normalizacja stóp procentowych. Dalsze kształtowanie stóp procentowych nadal będzie zależeć od danych i pomoże nam spełnić nasz cel inflacyjny wynoszący 2% w średnim okresie.

Jesteśmy gotowi dostosowywać wszystkie narzędzia w ramach naszego mandatu, żeby doprowadzić do ustabilizowania się inflacji na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Nasz nowy instrument TPI zagwarantuje płynną transmisję nastawienia polityki pieniężnej w całej strefie euro, w miarę jak będziemy je dalej dostosowywać, by zwalczać wysoką inflację.

Teraz chętnie odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.