De belangrijkste uitkomsten van de alomvattende beoordeling van de 130 grootste banken van het eurogebied:
- Een kapitaaltekort van €25 miljard ontdekt bij 25 deelnemende banken
- De activawaarden van banken dienen met €48 miljard te worden aangepast, waarvan €37 miljard geen kapitaaltekort genereerde
- Het tekort van €25 miljard en de activawaarden-aanpassing van €37 miljard betekenen een totaal effect van €62 miljard voor banken
- Additionele €136 miljard aan probleemblootstellingen gevonden
- Het ongunstige stressscenario zou het kapitaal van banken met €263 miljard doen afnemen, en de mediane CET1-ratio met 4 procentpunten verminderen, van 12,4% naar 8,3%
De exercitie biedt een hoog niveau van transparantie, consistentie en gelijke behandeling
De rigoureuze exercitie is een mijlpaal voor het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme, dat in november van start gaat
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft vandaag de uitkomsten gepubliceerd van een grondig, één jaar durend onderzoek naar de schokbestendigheid en posities van de 130 grootste banken in het eurogebied per 31 december 2013.
“Deze unieke en rigoureuze exercitie is een belangrijke mijlpaal in de voorbereiding van het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme, dat in november volledig van start zal gaan”, aldus Vítor Constâncio, Vice-President van de ECB. “Dit ongekend diepgaande onderzoek naar de posities van de grootste banken zal het vertrouwen van het publiek in de bankensector vergroten. De beoordeling heeft de problemen en risico’s in kaart gebracht en draagt zo bij aan het herstel van de balansen en het veerkrachtiger en robuuster maken van de banken. Dit zou ruimere kredietverlening in Europa moeten bevorderen, en die zal de economische groei ondersteunen.”
Uit de alomvattende beoordeling – die bestond uit de activakwaliteitsbeoordeling (asset quality review, kortweg AQR) en een op de toekomst gerichte stresstest van de banken – kwam een kapitaaltekort van €25 miljard bij 25 banken naar voren. Twaalf van de 25 banken hebben reeds hun kapitaaltekort gedekt door in 2014 hun kapitaal met €15 miljard te vergroten. Banken met een tekort moeten binnen twee weken na de bekendmaking van de uitkomsten een kapitaalplan opstellen. De banken krijgen maximaal negen maanden om het kapitaaltekort te dekken.
Uit de AQR kwam naar voren dat per eind 2013 de boekwaarden van de activa van banken met €48 miljard dienen te worden aangepast, hetgeen zijn weerslag zal vinden in de boeken van de banken of in prudentiële vereisten. Bovendien kwam de beoordeling op grond van een standaard definitie van probleemblootstellingen (verplichtingen die 90 dagen achterstallig zijn, of die als dubieus worden beschouwd of waarbij zich wanbetaling voordoet) tot de conclusie dat de probleemblootstellingen van banken met €136 miljard stegen naar een totaal van €879 miljard.
De alomvattende beoordeling liet tevens zien dat een ernstig scenario het hoogstkwalitatieve, verliesabsorberende Tier 1-kernkapitaal (Common Equity Tier 1 (CET1)) van banken – de maatstaf van de financiële sterkte van een bank - met rond €263 miljard zou doen afnemen. Dit zou resulteren in een daling van de mediane CET1-ratio van banken met 4 procentpunt, van 12,4% naar 8,3%. Deze vermindering is hoger dan in eerdere beoordelingen het geval was en is een indicatie van de rigoureuze aard van de exercitie.
Zoals Danièle Nouy, Voorzitter van de Raad van Toezicht, verklaarde: “Deze exercitie is een uitstekende eerste stap in de goede richting. Alle betrokken partijen, waaronder de nationale autoriteiten van de landen van het eurogebied en de ECB, hebben buitengewone inspanningen verricht en substantiële middelen vrijgemaakt. De beoordeling heeft de transparantie in de bankensector vergroot en heeft inzicht gegeven in de terreinen binnen de banken en binnen het stelsel die verbetering behoeven. De alomvattende beoordeling heeft ons in staat gesteld vanuit een grensoverschrijdend perspectief banken en bedrijfsmodellen te vergelijken, en dankzij de bevindingen zullen wij inzicht verkrijgen en conclusies kunnen trekken om het toezicht verder te verbeteren.”
Sinds de bekendmaking van de exercitie in juli 2013, hebben de 30 grootste deelnemende banken diverse maatregelen genomen (waaronder het aantrekken van kapitaal voor een bedrag van €60 miljard) om hun balansen te versterken met in totaal meer dan €200 miljard. Deze naar voren gehaalde maatregelen vormen onderdeel van de algehele succesvolle uitkomsten van de exercitie. Enkele van de in 2013 genomen maatregelen hebben de bij de alomvattende beoordeling ontdekte ontoereikendheden verminderd; enkele in 2014 genomen maatregelen kunnen worden meegenomen in de dekking van het kapitaaltekort.
Alomvattende beoordeling
De alomvattende beoordeling – waarin de AQR- en stresstestcomponenten werden samengevoegd — had tot doel de balansen van banken te versterken, de transparantie te verbeteren en het vertrouwen te bevorderen. De 130 banken die zijn onderzocht waren samen goed voor activa ter waarde van €22 biljoen, wat neerkomt op 82% van de totale bankactiva in het eurogebied. De beoordeling is uitgevoerd krachtens de huidige Verordening Kapitaalvereisten en Richtlijn Kapitaalvereisten van de Europese Unie (samen kortweg CRR/CRD IV), die ruimte laten voor bepaalde nationale beslissingsbevoegdheden. Deze nationale beslissingsbevoegdheden kunnen leiden tot verschillen in bijvoorbeeld de definitie van “kapitaal”. Deze verschillen zullen de komende jaren geleidelijk kleiner worden naarmate overgangsregelingen in de desbetreffende regelgeving worden uitgefaseerd. De ECB is zich ervan bewust dat het noodzakelijk is de consistentie van de definitie van kapitaal en de daarmee verband houdende kwaliteit van kapitaal te verbeteren. Het Bankentoezicht van de ECB zal dit als prioriteit beschouwen.
AQR
In de door de ECB en de nationale bevoegde autoriteiten (NBA’s) uitgevoerde AQR werd onderzocht of activa op de balansen van banken per 31 december 2013 de juiste waarden waren toegekend. De beoordeling maakte banken over nationale grenzen heen vergelijkbaar door de toepassing van gemeenschappelijke definities voor voorheen uiteenlopende begrippen en een uniforme methodologie bij de analyse van balansen. Meer dan 6.000 deskundigen in het gehele Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme hebben meer dan 800 afzonderlijke portefeuilles gedetailleerd onderzocht, onder meer door het grondig analyseren van de kwaliteit van de kredieten van 119.000 debiteuren van banken. Dankzij de beoordeling beschikt de ECB over belangrijke informatie over de banken die onder haar directe toezicht zullen vallen en dit zal de inspanningen van de ECB om voor het toekomstige toezicht gelijke omstandigheden te verwezenlijken, ten goede komen.
Stresstest
De stresstest is uitgevoerd door de deelnemende banken, de ECB en de NBA’s in samenwerking met de Europese Bankautoriteit (EBA). De EBA heeft tevens de methodologie van de stresstest ontworpen, en het ongunstige scenario is ontwikkeld door het Europees Comité voor Systeemrisico’s (European Systemic Risk Board) in samenwerking met de NBA’s, de EBA en de ECB. Banken waren verplicht in het basisscenario (net als bij de AQR) een minimum CET1-ratio van 8% te handhaven, en een minimum CET1-ratio van 5,5% in het ongunstige scenario. De stresstest is geen prognose van toekomstige gebeurtenissen, maar een prudentiële exercitie om het vermogen van banken om verslechterende economische omstandigheden te weerstaan, te testen; de deelnemende banken werden aangemoedigd conservatieve projecties op te stellen, die vervolgens tegen een aantal strikte kwaliteitsborgingsvereisten werden afgezet. Een nieuw element was dat de door middel van de AQR verkregen informatie werd opgenomen in de aanvangspunten van de balansen van banken en in de daarmee verband houdende stresstestprojecties.
Openbaarmaking per bank
In de 130 afzonderlijke banksjablonen (de SSM Comprehensive Assessment Public Disclosure Templates) maakt de ECB onderscheid tussen kapitaaltekorten die uit de AQR naar voren zijn gekomen en kapitaaltekorten die in het basisscenario en het ongunstige scenario van de stresstest werden vastgesteld. In de alomvattende beoordeling zijn de twee samengevoegd. De sjablonen verschaffen tevens belangrijke aanvullende informatie over iedere bank, zoals de reeds in 2014 ondernomen uitgiften van kapitaalinstrumenten. De volledige uitkomsten van de stresstest worden eveneens gepubliceerd door de EBA. Het eindverslag met de volledige uitkomsten van de beoordeling voor alle banken kan worden gevonden onder http://www.ecb.europa.eu/ssm/assessment/html/index.en.html.
De media kunnen hun vragen richten aan Uta Harnischfeger, tel.: +49 69 1344 6321, en Ronan Sheridan, tel.: +49 69 1344 7416.