Γιατί η ΕΚΤ εκπονεί ερευνητικό έργο;

28 Σεπτεμβρίου 2016

Η ΕΚΤ, όπως και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, διενεργεί έρευνες για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, η διεξοδική ανάλυση αποτελεί τη βάση για τις αποφάσεις που λαμβάνουμε σε όλους τους τομείς πολιτικής - είτε πρόκειται για τη νομισματική πολιτική είτε για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, την τραπεζική εποπτεία ή ακόμη τη μακροπροληπτική πολιτική.

Δεύτερον, με τη δημοσίευση μελετών οι ερευνητές μας έχουν την ευκαιρία να δημιουργούν δεσμούς με την πανεπιστημιακή κοινότητα, ενθαρρύνοντας έτσι τις συζητήσεις σχετικά με θέματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ΕΚΤ. Οι συζητήσεις αυτές τροφοδοτούν με τη σειρά τους την έρευνα που διενεργούν οι εμπειρογνώμονές μας, ενισχύοντας περαιτέρω τα θεμέλια στα οποία στηρίζονται οι μελλοντικές αποφάσεις της ΕΚΤ.

Η διαδικασία αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς για την επίλυση περίπλοκων και πρωτοφανών θεμάτων απαιτείται ορθή ανάλυση. Η αποτελεσματικότητα των μη συμβατικών μέτρων και ο τρόπος αλληλεπίδρασης της νομισματικής πολιτικής με άλλες πολιτικές (δημοσιονομική και διαρθρωτική) είναι σχετικά καινούργια θέματα τα οποία υπογραμμίζουν πόσο μεγαλύτερη αξία έχει πλέον η ποιοτική έρευνα.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ έρευνας και πολιτικής;

Οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Τύπου. Με την έρευνα εξασφαλίζεται τόσο το αναλυτικό έργο όσο και τα εργαλεία που είναι απαραίτητα για τη διερεύνηση των επιλογών οι οποίες οδηγούν στις εν λόγω αποφάσεις. Ωστόσο, οι επιμέρους μελέτες δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ενδείξεις της πολιτικής που σκοπεύει να ασκήσει η κεντρική τράπεζα στο μέλλον. Από τη φύση της, η έρευνα μπορεί ενίοτε να εξετάζει και να προτείνει ανορθόδοξους τρόπους δράσης οι οποίοι μπορεί μεν να εγείρουν θέματα προς συζήτηση, όμως στην πράξη ενδέχεται να μην ληφθούν ποτέ υπόψη σε αποφάσεις πολιτικής.

Χάρη στις πληροφορίες που λαμβάνει από τους ερευνητές μας, το Διοικητικό Συμβούλιο επιτελεί το έργο του με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Με απλά λόγια, όσο καλύτερη είναι η έρευνα τόσο καλύτερες είναι και οι αποφάσεις της ΕΚΤ καθώς και η ικανότητά της να ενεργεί αποτελεσματικά προκειμένου να διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών. Επομένως, η υψηλού επιπέδου έρευνα με ισχυρή εννοιολογική και εμπειρική βάση είναι καίριας σημασίας, καθώς παρέχει στην ΕΚΤ τα εργαλεία που χρειάζεται προκειμένου να ασκεί την ενιαία νομισματική πολιτική της προς όφελος των πολιτών των χωρών της ζώνης του ευρώ.

Για παράδειγμα, η ΕΚΤ έχει πρωτοστατήσει στην ανάπτυξη νέων τύπων οικονομετρικών υποδειγμάτων χάρη στα οποία διενεργούμε οικονομικές προβλέψεις και αναλύουμε τις συνέπειες των διαφόρων σεναρίων πολιτικής. Όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν υποδείγματα αυτού του είδους, ακολουθώντας το παράδειγμα της ΕΚΤ.

Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, η συνεισφορά της έρευνας στην εξεύρεση νέων λύσεων για την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων είναι ακόμη πιο σημαντική. Παράδειγμα αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο οι έρευνες σχετικά με τα χαμηλά επιτόκια έχουν διαμορφώσει το εργαλείο νομισματικής πολιτικής που συνίσταται στην παροχή ενδείξεων για τη μελλοντική κατεύθυνση της εν λόγω πολιτικής, με το οποίο η κεντρική τράπεζα επιχειρεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων υποδεικνύοντας τους το αναμενόμενο επίπεδο των επιτοκίων. Η παροχή ενδείξεων για τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής χρησιμοποιείται από όλες τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες.

Γιατί οι μελέτες μας περιλαμβάνουν ρήτρα παραίτησης από ευθύνη;

Το ερευνητικό έργο της ΕΚΤ βασίζεται στην εμπειρογνωμοσύνη των μελών του προσωπικού της. Στηριζόμαστε στην ελεύθερη σκέψη των ερευνητών μας οι οποίοι εξετάζουν νέες και καινοτόμες μεθοδολογίες, ιδίως στο τρέχον οικονομικό περιβάλλον. Για αυτόν τον λόγο οι μελέτες που διενεργούνται στην ΕΚΤ δημοσιεύονται με τα ονόματα των συντακτών και δεν απηχούν απαραιτήτως τη γνώμη ή την άποψη της ΕΚΤ ως θεσμικού οργάνου ή του Διοικητικού Συμβουλίου της. Επίσης, δεν αντανακλούν αναγκαστικά το σύνολο των μελετών οι οποίες λαμβάνονται υπόψη κατά τη λήψη αποφάσεων, καθώς ορισμένες οικονομικές μελέτες παραμένουν εντός της ΕΚΤ και, φυσικά, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμβάλλουν με τη δική τους ανάλυση και εμπειρογνωμοσύνη.

Με ποιο κριτήριο αποφασίζουμε για το αντικείμενο των ερευνών;

Καθώς η έρευνα συνεισφέρει στις αποφάσεις πολιτικής της ΕΚΤ, τα θέματα συνδέονται στενά με τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις. Με γνώμονα αυτή την προσέγγιση, οι ερευνητές μας παράγουν αποτελέσματα τα οποία βοηθούν την ΕΚΤ να αναλύει το οικονομικό περιβάλλον και να αντιδρά λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα πολιτικής. Για παράδειγμα, διερευνούν πώς και γιατί ο μηχανισμός μετάδοσης της νομισματικής μας πολικής επηρεάστηκε δυσμενώς από τη χρηματοπιστωτική κρίση.

Πέρα από τέτοιου είδους τρέχοντα θέματα, οι ερευνητές μας εξετάζουν και πιο θεμελιώδη ερωτήματα. Πώς συνδέεται η νομισματική πολιτική με τη μακροπροληπτική πολιτική; Πώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις διαμορφώνουν τις προσδοκίες τους σχετικά με τις μελλοντικές ενέργειες της νομισματικής πολιτικής και τον πληθωρισμό; Γιατί η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη είναι σε χαμηλά επίπεδα και πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτό; Οι απαντήσεις σε θεωρητικά ερωτήματα όπως αυτά μας διευκολύνουν στην κατανόηση της αιτίας και του αποτελέσματος των οικονομικών αλληλεπιδράσεων και στη λήψη των ορθών αποφάσεων για να εκπληρώσουμε την αποστολή μας.

Η πρωτοβουλία για τη διενέργεια νέων ερευνών λαμβάνεται τόσο από τους διευθυντές που αναζητούν απαντήσεις όσο και από τους ίδιους τους εμπειρογνώμονες.

Τα αποτελέσματα της ερευνητικής μας δραστηριότητας

Όλες οι ερευνητικές μελέτες μας εξετάζονται από συντακτική επιτροπή για τη διασφάλιση του υψηλού επιπέδου τους. Οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν τις μελέτες τους και όσες πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές δημοσιεύονται.