Η διαδικασία επανασχεδιασμού
Τον Δεκέμβριο του 2021 ανακοινώσαμε την πρόθεσή μας να επανασχεδιάσουμε τα τραπεζογραμμάτια ευρώ, στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάπτυξης νέων τραπεζογραμματίων. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι τα τραπεζογραμμάτια ευρώ παραμένουν διαθέσιμα και προσβάσιμα και ότι εξακολουθούν να αποτελούν ένα ασφαλές και αποτελεσματικό μέσο πληρωμής.
Θέλουμε επίσης τα τραπεζογραμμάτια ευρώ να είναι πιο βιώσιμα και φιλικότερα προς το περιβάλλον. Γι’ αυτό εξετάζουμε το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα προκειμένου να εντοπίσουμε ευκαιρίες για να μειώσουμε τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις μέσω νέων υλικών και διαδικασιών. Η διαδικασία επανασχεδιασμού είναι επίσης μια ευκαιρία να γίνουν τα τραπεζογραμμάτια περισσότερο συμπεριληπτικά.
Η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικά με το νέο θέμα και τα νέα σχέδια θα λάβει υπόψη τις απόψεις που θα συγκεντρωθούν από το κοινό στο πλαίσιο ερευνών και συμβουλές από ομάδες εμπειρογνωμόνων. Σκοπός μας είναι να διασφαλίσουμε ότι το θέμα και τα σχέδια που θα επιλεγούν θα είναι οικεία σε όλους τους Ευρωπαίους.
Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο βασικά στάδια:
- την επιλογή πιθανών μελλοντικών θεμάτων και συναφών μοτίβων
- την επιλογή σχεδίου μετά από διαγωνισμό σχεδίου.
Βασικά στάδια στη διαδικασία επανασχεδιασμού
Θέματα και μοτίβα
Στις 30 Νοεμβρίου 2023, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επανασχεδιασμού των τραπεζογραμματίων ευρώ με δύο πιθανά θέματα – «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά» – και τα συναφή μοτίβα.
Θέμα: Ευρωπαϊκός πολιτισμός
Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης και ο δυναμισμός των πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων της ενισχύουν την ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, σφυρηλατώντας ένα κοινό αίσθημα του ανήκειν. Ο πολιτισμός προάγει τις κοινές αξίες, τη συμπερίληψη και τον διάλογο στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Φέρνει τους ανθρώπους κοντά.
Αφηγηματική ενότητα των μοτίβων: κοινοί πολιτιστικοί χώροι
Με το θέμα «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» αναγνωρίζεται η σημασία των κοινών πολιτιστικών χώρων που έχουν διαμορφώσει την ευρωπαϊκή μας ταυτότητα ανά τους αιώνες. Τα μοτίβα αυτού του θέματος απεικονίζουν διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες και χώρους, καθώς και εμβληματικές ευρωπαϊκές προσωπικότητες που έχουν συμβάλει στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης.
| Πρόσθια όψη | Οπίσθια όψη | |
| 5 ευρώ Παραστατικές τέχνες | Μαρία Κάλλας | Καλλιτέχνες του δρόμου (μουσική/χορός/θέατρο) διασκεδάζουν τους περαστικούς |
| 10 ευρώ Μουσική | Λούντβιχ βαν Μπετόβεν | Μια παιδική χορωδία και νεαροί ενήλικες τραγουδούν σε φεστιβάλ τραγουδιού |
| 20 ευρώ Πανεπιστήμια και σχολεία | Marie Curie (πατρώνυμο: Σκουοντόβσκα) | Καθηγήτρια μαζί με νέους/νέες μαθητές/μαθήτριες ή φοιτητές/φοιτήτριες σε ένα σχολείο ή πανεπιστήμιο. Στα θρανία/έδρανα υπάρχουν σημειωματάρια και βιβλία |
| 50 ευρώ Βιβλιοθήκες | Μιγκέλ ντε Θερβάντες | Ενήλικες διαβάζουν βιβλία σε έντυπη και ψηφιακή μορφή σε μια βιβλιοθήκη. Ένα μικρό αγόρι και ένα μικρό κορίτσι μπροστά σε ένα ράφι με βιβλία προσπαθούν να πιάσουν ένα βιβλίο |
| 100 ευρώ Μουσεία και εκθέσεις | Λεονάρντο ντα Βίντσι | Ενήλικες και παιδιά θαυμάζουν ορισμένα δείγματα τέχνης του δρόμου, σύγχρονης τέχνης, κ.λπ. |
| 200 ευρώ Δημόσιες πλατείες | Μπέρτα φον Σούτνερ | Μια δεντροφυτεμένη πλατεία λειτουργεί ως τόπος συνάντησης, όπου ενήλικες και παιδιά συζητούν, περπατούν, παίζουν, κ.λπ. |
Θέμα: Ποταμοί και πτηνά
Οι ποταμοί και τα πτηνά δεν γνωρίζουν σύνορα, συμβολίζουν επομένως την ελευθερία και την ενότητα μεταξύ των Ευρωπαίων καθώς και τη σύνδεσή μας με τη φύση. Η Ευρώπη διαθέτει μεγάλη ποικιλία ποταμών και πτηνών που μας εμπνέουν και μας υπενθυμίζουν την ευθύνη μας να προστατεύουμε το περιβάλλον.
Αφηγηματική ενότητα των μοτίβων: ανθεκτικότητα μέσα στην πολυμορφία
Το θέμα «Ποταμοί και πτηνά» αναδεικνύει την ανθεκτικότητα και την πολυμορφία των φυσικών οικοσυστημάτων της Ευρώπης μέσα από την απεικόνιση διαφορετικών τμημάτων της ροής των ποταμών και διαφόρων ειδών πτηνών, τονίζοντας τη σημασία της φύσης και της προστασίας του περιβάλλοντος. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που απεικονίζονται επίσης στα τραπεζογραμμάτια μάς υπενθυμίζουν τις θεμελιώδεις αξίες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, στις οποίες περιλαμβάνεται και η προστασία του περιβάλλοντος.
Πρόσθια όψη | Οπίσθια όψη | |
| 5 ευρώ | Ορεινή πηγή Ένας τοιχοδρόμος (σβαρνίστρα) σε ένα ορεινό τοπίο | Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο |
10 ευρώ | Καταρράκτης | Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
20 ευρώ | Περίκλειστη κοιλάδα ποταμού Μια αποικία μελισσοφάγων σε αμμώδες πρανές στο πλάι μιας μεγάλης, περίκλειστης κοιλάδας κατά μήκος της όχθης ποταμού | Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα |
50 ευρώ | Ποταμός με μαιανδρισμούς Ένας λευκοπελαργός πετά πάνω από έναν ποταμό με μαιανδρισμούς σε μια εκτεταμένη κοιλάδα | Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
100 ευρώ | Εκβολή ποταμού | Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
| 200 ευρώ | Θαλάσσιο τοπίο Μια σούλα του βορρά πετά πάνω από μεγάλα κύματα του ωκεανού | Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο |
Σχέδια
Στις 15 Ιουλίου 2025 η ΕΚΤ προκήρυξε επισήμως διαγωνισμό σχεδίου για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια ευρώ, στον οποίο μπορούν να συμμετάσχουν γραφίστες που κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο διαγωνισμός επικεντρώνεται στα θέματα «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά».
Φάση υποβολής αιτήσεων συμμετοχής
Ο διαγωνισμός ξεκινά στις 15 Ιουλίου με τη φάση υποβολής αιτήσεων συμμετοχής. Οι αιτήσεις πρέπει να υποβληθούν έως τις 12:00 ώρα κεντρικής Ευρώπης, στις 18 Αυγούστου. Μετά την παρέλευση αυτής της προθεσμίας, η ΕΚΤ θα εξετάσει και θα αξιολογήσει όλες τις αιτήσεις με βάση ορισμένα κριτήρια και θα επιλέξει έως και 40 σχεδιαστές (20 ανά θέμα). Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα γνωστοποιηθεί σε όλους τους συμμετέχοντες.
Φάση υποβολής προτάσεων
Οι επιλεγέντες σχεδιαστές θα κληθούν στη συνέχεια να υποβάλουν τις προτάσεις τους για το σχέδιο, οι οποίες θα αξιολογηθούν από την κριτική επιτροπή του διαγωνισμού, μια ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Η κριτική επιτροπή θα προτείνει έως και πέντε σχέδια ανά θέμα για τη λήψη τελικής απόφασης από το Διοικητικό Συμβούλιο.
Για όσους ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν και να μάθουν περισσότερα σχετικά με τον διαγωνισμό, λεπτομερείς πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των βασικών ημερομηνιών και των κριτηρίων επιλεξιμότητας, διατίθενται στην επίσημη τεκμηρίωση του διαγωνισμού.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Μετά τον διαγωνισμό σχεδίου, η ΕΚΤ θα διενεργήσει έρευνα προκειμένου να συγκεντρώσει τις απόψεις των πολιτών σχετικά με τις προτάσεις που θα έχουν προκύψει από τον διαγωνισμό. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα λάβει υπόψη αυτές τις απόψεις κατά την επιλογή του τελικού σχεδίου για τα τραπεζογραμμάτια και η σχετική απόφαση αναμένεται να ληφθεί μέχρι το τέλος του 2026.
Στη συνέχεια, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αποφασίσει πότε θα αρχίσει να παράγει και να εκδίδει τα νέα τραπεζογραμμάτια ευρώ. Θα χρειαστούν ακόμη πολλά χρόνια προτού το πρώτο από αυτά τα τραπεζογραμμάτια να φθάσει στα πορτοφόλια των πολιτών.
Συνεισφορά του κοινού και των εμπειρογνωμόνων
Ακούγοντας τις απόψεις των Ευρωπαίων
Έχουμε ήδη ζητήσει τη γνώμη του ευρωπαϊκού κοινού δύο φορές από την έναρξη της διαδικασίας επανασχεδιασμού. Πριν να κάνει το Διοικητικό Συμβούλιο την τελική του επιλογή, θα ρωτήσουμε ακόμα μία φορά τους πολίτες για τις προτιμήσεις τους μεταξύ διάφορων πιθανών μελλοντικών σχεδίων.
Από τον Δεκέμβριο του 2021 έως τον Μάρτιο του 2022, ζητήσαμε από τους πολίτες όλων των χωρών της ζώνης του ευρώ, καθώς και της Κροατίας και της Βουλγαρίας, να μας διατυπώσουν τις απόψεις τους σχετικά με πιθανά θέματα για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια ευρώ.
Ρίξτε μια ματιά στην έκθεση για την ποιοτική μελέτη σχετικά με νέα θέματα για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ή στηνπερίληψη.
Από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο του 2023 πραγματοποιήσαμε διαδικτυακή έρευνα στο πλαίσιο της οποίας ζητήσαμε από τους πολίτες να μας πουν ποια από τα επτά προεπιλεχθέντα θέματα προτιμούσαν. Λάβαμε περισσότερες από 365.000 απαντήσεις. Για να είμαστε βέβαιοι ότι θα είχαμε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα, αναθέσαμε επίσης σε μια ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών να διενεργήσει παρόμοια έρευνα σε πολλές χώρες παράλληλα με τη διαδικτυακή μας έρευνα.
Διαβάστε την έκθεση ή την περίληψη για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας.
Διαβούλευση με τους εμπειρογνώμονες
Από την έναρξη της διαδικασίας επανασχεδιασμού, ζητήσαμε τη συμβουλή τριών ανεξάρτητων ομάδων εμπειρογνωμόνων σχετικά με τα θέματα, τα μοτίβα και, τέλος, τα σχέδια των μελλοντικών τραπεζογραμματίων ευρώ.
Η συμβουλευτική ομάδα θεμάτων πρότεινε έξι επικρατέστερα θέματα στο τέλος του 2021. Στη συνέχεια, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ εξέτασε προσεκτικά κατά πόσον τα θέματα που επιλέχθηκαν ως επικρατέστερα είναι οικεία στους Ευρωπαίους και αντιπροσωπεύουν τη ζωή και τις αξίες της Ευρώπης, και αποφάσισε να προσθέσει ένα έβδομο θέμα, τον «Ευρωπαϊκό πολιτισμό». Διαβάστε περισσότερα για τα επτά επικρατέστερα θέματα.
Μάθετε περισσότερα από την έκθεση σχετικά με τις εργασίες της συμβουλευτικής ομάδας θεμάτων ή την περίληψη.
Το 2024, μετά την επιλογή των θεμάτων «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά» ως των πιθανών θεμάτων για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια, μια άλλη ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων, η συμβουλευτική ομάδα μοτίβων, κλήθηκε να προτείνει πιθανά μοτίβα για την απεικόνιση των δύο θεμάτων.
Στις αρχές του 2025 το Διοικητικό Συμβούλιο συζήτησε και ανέπτυξε περαιτέρω τη δέσμη πιθανών μοτίβων για το κάθε θέμα και αποφάσισε να προκηρύξει διαγωνισμό σχεδίου και για τα δύο θέματα και τα συναφή μοτίβα τους. Διαβάστε περισσότερα για το έργο της συμβουλευτικής ομάδας μοτίβων στην πλήρη έκθεση ή στην περίληψη.
Η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού σχεδίου (ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων) θα στηρίξει σε μεγάλο βαθμό το Διοικητικό Συμβούλιο κατά τη διαδικασία επιλογής. Η κριτική επιτροπή θα αξιολογήσει τα σχέδια που θα υποβάλουν οι σχεδιαστές και θα επιλέξει τις προτάσεις που θα τεθούν προς εξέταση στο Διοικητικό Συμβούλιο.