Veelgestelde vragen over het nieuwe ontwerp van eurobankbiljetten
Bijgewerkt op 15 juli 2025
Vraag 1 – Waarom hebben we nieuwe bankbiljetten nodig?
Centrale banken passen hun bankbiljetten voortdurend aan of ontwikkelen nieuwe om vervalsers af te schrikken. De eerste serie eurobankbiljetten werd meer dan 20 jaar geleden ingevoerd en de tweede serie kwam in 2013 in omloop. We zijn nu bezig met de ontwikkeling van de toekomstige eurobankbiljetten. Dit is een kans om onze biljetten aantrekkelijker, herkenbaarder en inclusiever te maken voor alle Europeanen, zoals voor mensen met een visuele beperking.
We willen bovendien dat eurobankbiljetten zo duurzaam en milieuvriendelijk mogelijk zijn, dus kijken we naar manieren om de impact op het milieu te verminderen.
Vraag 2 – Waarom hebben we een nieuw ontwerp voor de bankbiljetten nodig?
Eurobankbiljetten zijn een zichtbaar en tastbaar symbool van Europese integratie en het is onze verantwoordelijkheid om ze up-to-date te houden. Meer dan 20 jaar na de invoering van de eerste eurobiljetten herzien we nu het ontwerp ervan, als onderdeel van een regulier ontwikkelingsproces. In overeenstemming met de contantgeldstrategie van het Eurosysteem willen we aantrekkelijke eurobankbiljetten ontwikkelen waarmee Europese burgers zich kunnen identificeren.
Vraag 3 – Waarom nu? Is dit het juiste moment om een nieuwe serie bankbiljetten te ontwikkelen?
Het duurt enkele jaren om nieuwe bankbiljetten te ontwikkelen, te produceren en in het hele eurogebied in omloop te brengen. Nieuwe bankbiljetten worden meestal om de tien tot vijftien jaar in omloop gebracht om de veiligheid en duurzaamheid te verbeteren en valsemunters voor te blijven. Het is belangrijk het proces op tijd te starten om klaar te zijn op het moment dat besloten wordt een nieuwe serie in te voeren.
Vraag 4 – Hoe komt het ontwerp van de nieuwe bankbiljetten tot stand?
Het ontwerpproces van de nieuwe eurobankbiljetten kent twee opeenvolgende fasen:
- Selectie van toekomstig thema’s en motieven voor eurobankbiljetten
- We hebben Europese burgers via focusgroepen laten raadplegen over hun visie op mogelijke toekomstige thema’s. De resultaten zijn als input gebruikt voor de volgende stappen.
- De Raad van Bestuur van de ECB heeft zeven thema’s geselecteerd, waaronder zes voorstellen van de adviesgroep Thema's (een groep deskundigen die de ECB op voordracht van de nationale centrale banken van het Eurosysteem heeft aangesteld).
- Europese burgers hebben hun mening over de zeven geselecteerde thema’s kenbaar kunnen maken in een enquête door een extern onderzoeksbureau in alle landen van het eurogebied en in een online enquête van de ECB.
- Uit deze selectie heeft de Raad van Bestuur vervolgens twee mogelijke thema’s voor toekomstige bankbiljetten gekozen, rekening houdend met de uitkomsten van de enquêtes.
- De Raad van Bestuur van de ECB heeft vervolgens motieven geselecteerd om de mogelijke thema’s te illustreren op basis van voorstellen van de adviesgroep Motieven (een door de ECB opgerichte groep deskundigen).
- Een nieuw ontwerp voor eurobankbiljetten
- Nadat de Raad van Bestuur van de ECB de mogelijke nieuwe thema’s en motieven had geselecteerd, ging een ontwerpwedstrijd van start.
- De Europese burgers krijgen in 2026 de gelegenheid om zich uit te spreken over een aantal ontwerpen.
- De Raad van Bestuur neemt naar verwachting eind 2026 een besluit over het nieuwe ontwerp.
Kijk voor meer informatie op de webpagina over het nieuwe ontwerp van de bankbiljetten.
Vraag 5 – Waarom koos u ‘Europese cultuur’ en ‘Rivieren en vogels’ als mogelijke thema’s voor toekomstige bankbiljetten?
We luisteren tijdens de hele ontwerpfase naar de standpunten van de Europese burgers. De thema’s werden geselecteerd op basis van enquêtes bij het publiek (zie vraag 11) en met behulp van een onafhankelijke adviesgroep.
Volgens onze jongste enquêtes bestaat er sterke steun voor de thema’s ‘Europese cultuur’, ‘Rivieren, de levensaders van Europa’ en ‘Vogels: vrij, veerkrachtig en inspirerend’. Om de voorkeuren van het publiek zo ruim mogelijk weer te geven, heeft de Raad van Bestuur besloten de thema's in verband met natuur en milieu te combineren tot één thema, ‘Rivieren en vogels’. We gaan daarom verder met twee thema’s: ‘Europese cultuur’ en ‘Rivieren en vogels’.
Vraag 6 – Hoe hebt u de motieven voor de toekomstige bankbiljetten gekozen?
In 2024 heeft de ECB een groep onafhankelijke deskundigen, de adviesgroep Motieven, de opdracht gegeven om motieven voor te stellen die de geselecteerde thema’s het best illustreren. De leden van de groep zijn deskundigen over uiteenlopende onderwerpen op het gebied van de twee thema’s. Begin 2025 heeft de Raad van Bestuur besloten, op basis van het advies van de groep en zijn eigen beraadslagingen, de beide geselecteerde thema’s en een reeks motieven voor elk van deze thema’s mee te nemen naar de ontwerpwedstrijd.
Vraag 7 – Wat is het tijdschema voor de ontwerpwedstrijd?
De ontwerpwedstrijd, die op 15 juli 2025 van start is gegaan, bestaat uit twee fasen.
- In de eerste fase kunnen grafisch ontwerpers uit de Europese Unie zich uiterlijk tot 18 augustus 12.00 uur Midden-Europese tijd kandidaat stellen. Alle kandidaten krijgen bericht over het resultaat van de beoordeling. Het is de bedoeling om maximaal 40 ontwerpers te selecteren (20 per thema).
- In de tweede fase krijgen de geselecteerde ontwerpers ongeveer vijf maanden de tijd om hun ontwerpvoorstellen in te dienen voor beoordeling door de wedstrijdjury. De ontwerpwedstrijd wordt afgesloten met de selectie van maximaal tien ontwerpen door de jury (vijf per thema).
De Raad van Bestuur neemt naar verwachting eind 2026 een definitief besluit over de ontwerpen, na een enquête bij het publiek.
Vraag 8 – Wie kan aan de ontwerpwedstrijd meedoen en hoe?
De prijsvraag staat open voor grafisch ontwerpers die in de Europese Unie wonen en aan de toelatingscriteria voldoen. Gedetailleerde informatie over wie kan deelnemen en hoe is te vinden in de officiële wedstrijddocumentatie.
Vraag 9 – Hoe werden de leden van de verschillende deskundigengroepen geselecteerd?
Om te helpen bij de verschillende fases van het nieuwe ontwerp, zijn drie onafhankelijke groepen deskundigen opgericht: de adviesgroep Thema’s, de adviesgroep Motieven en de jury van de ontwerpwedstrijd. Aan deze groepen nemen specialisten uit heel Europa deel met verschillende beroepsachtergronden, zoals grafisch ontwerp, geschiedenis, literatuur, wetenschap, kunst en andere academische vakgebieden. Zo zorgen we voor een breed scala aan ervaringen en perspectieven. De deskundigen werden voorgedragen door de nationale centrale banken van het Eurosysteem en benoemd door de Europese Centrale Bank.
Vraag 10 – Wanneer kunnen we met de nieuwe bankbiljetten gaan betalen?
Nadat het ontwerp van de toekomstige eurobankbiljetten is geselecteerd, neemt de Raad van Bestuur van de ECB een besluit over het tijdstip van de productie en uitgifte van de nieuwe bankbiljetten. Het duurt daarna nog enkele jaren voordat de eerste bankbiljetten in omloop komen en we ermee kunnen betalen.
De verschillende coupures van de huidige serie eurobankbiljetten werden geleidelijk over een periode van een aantal jaren ingevoerd. Er is nog geen beslissing genomen over wanneer en hoe toekomstige eurobankbiljetten in omloop worden gebracht.
Vraag 11 – Wat is de rol van het publiek in het nieuwe ontwerp?
Alle burgers van het eurogebied kunnen deelnemen aan onze publieksenquêtes. We vinden het heel belangrijk dat de besluiten tijdens de hele ontwerpfase de standpunten van een grote groep Europeanen weergeven.
In het begin van de ontwerpfase hebben we een kwalitatieve enquête gehouden in het eurogebied om inzicht te krijgen in de meningen van mensen over het thema van de toekomstige eurobankbiljetten. En in de zomer van 2023 hebben we iedereen uitgenodigd om deel te nemen aan een online enquête over mogelijke thema’s. Tegelijkertijd hebben we een extern onderzoeksbureau een soortgelijke enquête laten uitvoeren, om ervoor te zorgen dat de bevolking van het eurogebied zo goed mogelijk vertegenwoordigd is.
Na de selectie van motieven en de ontwerpwedstrijd leggen we het publiek een shortlist met mogelijke ontwerpen voor. Dat gebeurt naar verwachting in 2026.
Vraag 12 – Verandert het materiaal of de grootte van de toekomstige bankbiljetten en komen er nieuwe coupures?
De huidige eurobankbiljetten zijn gedrukt op katoenpapier, wat ze hun speciale knisperigheid en slijtvastheid geeft. We onderzoeken voortdurend manieren om de levensduur te verbeteren en de ecologische voetafdruk van onze bankbiljetten te verkleinen.
We zijn van plan dezelfde coupures aan te houden als in de huidige serie (€5, €10, €20, €50, €100 en €200). Om de overgang te vergemakkelijken en de aanpassingskosten voor bankbiljettensorteermachines te beperken, blijven waarschijnlijk ook de formaten en de hoofdkleuren dezelfde.
Vraag 13 – Wie beslist over het uiteindelijke thema en de ontwerpen?
De Raad van Bestuur van de ECB neemt het definitieve besluit, rekening houdend met de standpunten van het Europese publiek en het advies van deskundigen. De besluiten van de Raad van Bestuur worden bekendgemaakt op de website van de ECB.
Vraag 14 – Worden kwetsbare groepen geraadpleegd over het nieuwe ontwerp (bijv. mensen met een visuele beperking)?
De ECB en de nationale centrale banken van het Eurosysteem onderhouden regelmatig contact met uiteenlopende groepen van belanghebbenden. Zo hebben we bij de ontwikkeling van de bestaande serie eurobankbiljetten regelmatig overleg gepleegd met de European Blind Union. Dit overleg is sindsdien voortgezet en dat zal gedurende het hele ontwerpproces zo blijven.