ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Άμστερνταμ, 9 Ιουνίου 2022

Καλησπέρα σας, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο, κ. Knot, για τη θερμή φιλοξενία του και να εκφράσω την ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη μας στα μέλη του προσωπικού του για την έξοχη διοργάνωση της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου.

Ο υψηλός πληθωρισμός αποτελεί μείζονα πρόκληση για όλους εμάς. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο μας του 2% μεσοπρόθεσμα.

Τον Μάιο ο πληθωρισμός αυξήθηκε και πάλι σημαντικά, κυρίως λόγω της απότομης ανόδου των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής, η οποία οφείλεται μεταξύ άλλων στις επιπτώσεις του πολέμου. Όμως, οι πληθωριστικές πιέσεις απέκτησαν ευρύτερη βάση και μεγαλύτερη ένταση, καθώς οι τιμές πολλών αγαθών και υπηρεσιών σημείωσαν έντονη αύξηση. Οι εμπειρογνώμονες του Ευρωσυστήματος αναθεώρησαν σημαντικά προς τα πάνω το βασικό σενάριο των προβολών τους για τον πληθωρισμό. Σύμφωνα με αυτές τις προβολές ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε ανεπιθύμητα αυξημένα επίπεδα για ορισμένο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η συγκρατημένη εξέλιξη του κόστους της ενέργειας, η υποχώρηση των διαταράξεων στην πλευρά της προσφοράς που σχετίζονται με την πανδημία και η εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής αναμένεται να οδηγήσουν σε μείωση του πληθωρισμού. Σύμφωνα με τις νέες προβολές των εμπειρογνωμόνων, ο ετήσιος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε 6,8% το 2022 και στη συνέχεια θα υποχωρήσει σε 3,5% το 2023 και σε 2,1% το 2024, δηλαδή θα είναι υψηλότερος σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου. Αυτό σημαίνει ότι ο γενικός πληθωρισμός στο τέλος του χρονικού ορίζοντα προβολής αναμένεται, βάσει των προβολών, να διαμορφωθεί σε επίπεδο ελαφρώς υψηλότερο από τον στόχο μας. Ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής αναμένεται, σύμφωνα με τις προβολές, να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 3,3% το 2022, σε 2,8% το 2023 και σε 2,3% το 2024, δηλαδή πάλι σε υψηλότερο επίπεδο σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου.

Η αδικαιολόγητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτή. Διαταράσσει το εμπόριο, οδηγεί σε ελλείψεις υλικών και συμβάλλει στην άνοδο των τιμών της ενέργειας και των τιμών των βασικών εμπορευμάτων. Αυτοί οι παράγοντες θα εξακολουθήσουν να επιδρούν αρνητικά στην εμπιστοσύνη και να επηρεάζουν ανασταλτικά την ανάπτυξη, ιδίως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Ωστόσο, υπάρχουν οι συνθήκες που θα επιτρέψουν στην οικονομία της ζώνης του ευρώ να συνεχίσει να αναπτύσσεται χάρη στη συνεχιζόμενη επανεκκίνηση της οικονομίας, την ισχυρή αγορά εργασίας, τη δημοσιονομική στήριξη και τις αποταμιεύσεις που συσσωρεύθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας. Μόλις υποχωρήσουν οι τρέχοντες αντίξοοι παράγοντες, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να ανακάμψει ξανά. Αυτές οι προοπτικές αντανακλώνται σε γενικές γραμμές στις προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, σύμφωνα με τις οποίες ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 2,8% το 2022, σε 2,1% το 2023 και σε 2,1% το 2024. Σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου, οι προοπτικές έχουν αναθεωρηθεί σημαντικά προς τα κάτω για το 2022 και το 2023, ενώ για το 2024 έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω.

Με βάση την επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας, αποφασίσαμε να λάβουμε περαιτέρω μέτρα για την εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής μας. Σε όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το Διοικητικό Συμβούλιο θα διατηρήσει την ευχέρεια επιλογής, την εξάρτηση από τα στοιχεία, τη σταδιακή αλλαγή και την ευελιξία κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής.

Πρώτον, αποφασίσαμε να σταματήσουμε τις καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme – APP) από την 1η Ιουλίου 2022. Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και, σε κάθε περίπτωση, για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση συνθηκών άφθονης ρευστότητας και της ενδεδειγμένης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.

Δεύτερον, εξετάσαμε προσεκτικά τις συνθήκες οι οποίες, σύμφωνα με τις ενδείξεις που παρέχουμε σχετικά με τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, θα πρέπει να πληρούνται προτού αρχίσουμε να αυξάνουμε τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Ως αποτέλεσμα αυτής της αξιολόγησης, το Διοικητικό Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτές οι συνθήκες πληρούνται. Κατά συνέπεια, και ακολουθώντας τη σειρά των ενεργειών πολιτικής μας, σκοπεύουμε να αυξήσουμε τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης κατά τη συνεδρίασή μας για τη νομισματική πολιτική του Ιουλίου.

Όσον αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, αναμένουμε ότι θα αυξήσουμε ξανά τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο. Το ύψος αυτής της αύξησης των επιτοκίων θα εξαρτηθεί από τις επικαιροποιημένες μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό. Εάν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό επιμείνουν ή επιδεινωθούν, θα είναι ενδεδειγμένη μια επιπλέον αύξηση κατά τη συνεδρίασή μας του Σεπτεμβρίου.

Τρίτον, μετά τον Σεπτέμβριο, με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή μας, προβλέπουμε ότι η ενδεδειγμένη πορεία θα είναι μια σειρά σταδιακών αλλά συνεχών περαιτέρω αυξήσεων των επιτοκίων. Σύμφωνα με τη δέσμευσή μας για στόχο 2% μεσοπρόθεσμα, ο ρυθμός προσαρμογής της νομισματικής πολιτικής μας θα εξαρτηθεί από τα εισερχόμενα στοιχεία και το πώς αξιολογούμε την εξέλιξη του πληθωρισμού σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Εντός των ορίων της εντολής του Διοικητικού Συμβουλίου, υπό συνθήκες πίεσης, η ευελιξία θα συνεχίσει να αποτελεί στοιχείο της νομισματικής πολιτικής όποτε παράγοντες που απειλούν τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής διακυβεύουν την επίτευξη της σταθερότητας των τιμών.

Οι αποφάσεις που λήφθηκαν σήμερα παρουσιάζονται λεπτομερώς σε δελτίο Τύπου που είναι διαθέσιμο στον δικτυακό μας τόπο.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αναμένουμε ότι η οικονομική δραστηριότητα θα επηρεαστεί αρνητικά από το υψηλό κόστος της ενέργειας, την επιδείνωση των όρων του εμπορίου, τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα και τη δυσμενή επίδραση του υψηλού πληθωρισμού στο διαθέσιμο εισόδημα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιβολή νέων περιορισμών στην Κίνα λόγω πανδημίας έχουν επιδεινώσει ξανά τα φαινόμενα συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς. Ως αποτέλεσμα, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν άνοδο του κόστους και διαταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες τους και οι προοπτικές τους για τη μελλοντική παραγωγή έχουν χειροτερεύσει.

Ωστόσο, υπάρχουν επίσης παράγοντες που στηρίζουν την οικονομική δραστηριότητα και αυτοί αναμένεται να ενισχυθούν τους επόμενους μήνες. Η επανεκκίνηση των τομέων που επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία και η ισχυρή αγορά εργασίας, όπου περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν θέσεις εργασίας, θα συνεχίσουν να στηρίζουν τα εισοδήματα και την κατανάλωση. Επιπροσθέτως, οι αποταμιεύσεις που συσσωρεύθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας αποτελούν απόθεμα ασφαλείας.

Η δημοσιονομική πολιτική βοηθά στην άμβλυνση των επιπτώσεων του πολέμου. Με την εφαρμογή στοχευμένων και πρόσκαιρων δημοσιονομικών μέτρων προστατεύονται όσοι επηρεάζονται περισσότερο από την άνοδο των τιμών της ενέργειας, ενώ περιορίζεται ταυτόχρονα ο κίνδυνος εκδήλωσης επιπρόσθετων πληθωριστικών πιέσεων. Η γρήγορη υλοποίηση των σχεδίων για επενδύσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος Next Generation EU, της δέσμης «Fit for 55» και του σχεδίου REPowerEU επίσης θα βοηθούσε επίσης την οικονομία της ζώνης του ευρώ να αναπτυχθεί ταχύτερα με διατηρήσιμο τρόπο και να γίνει πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός αυξήθηκε περαιτέρω σε 8,1% τον Μάιο. Αν και οι κυβερνήσεις μέσω των παρεμβάσεών τους έχουν συμβάλει στην επιβράδυνση του πληθωρισμού των τιμών της ενέργειας, οι τιμές τις ενέργειας είναι κατά 39,2% υψηλότερες σε σχέση με τα επίπεδά τους πριν από ένα έτος. Σύμφωνα με τους δείκτες που βασίζονται στις αγορές, οι παγκόσμιες τιμές της ενέργειας θα παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα αλλά στη συνέχεια θα μετριαστούν έως έναν βαθμό. Οι τιμές των ειδών διατροφής αυξήθηκαν κατά 7,5% τον Μάιο, εν μέρει αντανακλώντας τη σπουδαιότητα της Ουκρανίας και της Ρωσίας μεταξύ των σημαντικών παραγωγών γεωργικών προϊόντων παγκοσμίως.

Οι αυξήσεις των τιμών ήταν εντονότερες επίσης λόγω της επανεμφάνισης φαινομένων συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς και της ανάκαμψης της εγχώριας ζήτησης, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών, καθώς εξελίσσεται η επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι αυξήσεις των τιμών αποκτούν ευρύτερη βάση στους διάφορους τομείς της οικονομίας. Κατά συνέπεια, οι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού αυξάνονται περαιτέρω.

Η αγορά εργασίας συνεχίζει να βελτιώνεται και η ανεργία παρέμεινε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,8% τον Απρίλιο. Οι αγγελίες θέσεων εργασίας σε πολλούς τομείς δείχνουν ότι υπάρχει ισχυρή ζήτηση για εργατικό δυναμικό. Ο ρυθμός ανόδου των μισθών, όπως παρουσιάζεται μεταξύ άλλων σε δείκτες μελλοντικών εξελίξεων, έχει αρχίσει να επιταχύνεται. Με την πάροδο του χρόνου, η ενίσχυση της οικονομίας και ορισμένες επιδράσεις από την προσπάθεια ανάκτησης των απωλειών αναμένεται να στηρίξουν την ταχύτερη άνοδο των μισθών. Ενώ οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό που προκύπτουν από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και από έρευνες εμπειρογνωμόνων διαμορφώνονται γύρω από το 2%, οι αρχικές ενδείξεις αναθεώρησης αυτών των δεικτών σε επίπεδο πάνω από τον στόχο απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την πανδημία έχουν μειωθεί αλλά ο πόλεμος συνεχίζει να αποτελεί καθοδικό κίνδυνο για την ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, ένας σημαντικός κίνδυνος θα ήταν η περαιτέρω διατάραξη της προσφοράς ενέργειας στη ζώνη του ευρώ, όπως αντανακλάται στο καθοδικό σενάριο των προβολών των εμπειρογνωμόνων. Επιπλέον, αν ο πόλεμος κλιμακωθεί, το οικονομικό κλίμα θα μπορούσε να επιδεινωθεί, οι περιορισμοί στην πλευρά της προσφοράς θα μπορούσαν να αυξηθούν και το κόστος της ενέργειας και των ειδών διατροφής θα μπορούσε να διατηρηθεί σε επίπεδο επίμονα υψηλότερο από ό,τι αναμενόταν.

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τον πληθωρισμό είναι πρωτίστως ανοδικοί. Οι κίνδυνοι σε σχέση με τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν διαρκή επιδείνωση της παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας μας, επίμονα υψηλές τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής, άνοδο των προσδοκιών για τον πληθωρισμό σε επίπεδο πάνω από τον στόχο μας και υψηλότερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις των μισθών. Ωστόσο, εάν η ζήτηση εξασθενήσει μεσοπρόθεσμα, οι πιέσεις στις τιμές θα υποχωρήσουν.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς αυξήθηκαν ως απάντηση στις μεταβαλλόμενες προοπτικές για τον πληθωρισμό και τη νομισματική πολιτική. Με την άνοδο των επιτοκίων αναφοράς, το κόστος της τραπεζικής χρηματοδότησης έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα την άνοδο και των επιτοκίων τραπεζικών χορηγήσεων, ιδίως για τα νοικοκυριά. Ωστόσο, τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκαν τον Μάρτιο. Αυτό οφειλόταν στη συνεχή ανάγκη για χρηματοδότηση επενδύσεων και για κεφάλαιο κίνησης, σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου κόστους παραγωγής, επίμονων φαινομένων συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς και χαμηλότερης εξάρτησης από τη χρηματοδότηση μέσω των αγορών. Τα δάνεια προς τα νοικοκυριά αυξήθηκαν και αυτά, αντανακλώντας τη συνεχή έντονη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια.

Σύμφωνα με τη στρατηγική μας για τη νομισματική πολιτική, το Διοικητικό Συμβούλιο διενήργησε την εξαμηνιαία διεξοδική αξιολόγηση της διασύνδεσης νομισματικής πολιτικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Το περιβάλλον για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα επιδεινώθηκε μετά την πιο πρόσφατη αξιολόγησή μας τον Δεκέμβριο του 2021, ιδίως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Συγκεκριμένα, η χαμηλότερη ανάπτυξη και η άνοδος των πιέσεων στο κόστος καθώς και η αύξηση των επιτοκίων μηδενικού κινδύνου και των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών χρηματοδότησης για τους δανειολήπτες. Ταυτόχρονα, οι αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης θα μπορούσαν να μειώσουν ορισμένες υπάρχουσες ευπάθειες όσον αφορά τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα μεσοπρόθεσμα. Οι τράπεζες, οι οποίες ξεκίνησαν τη χρονιά με ισχυρές κεφαλαιακές θέσεις και βελτιούμενη ποιότητα στοιχείων ενεργητικού, βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες με μεγαλύτερο πιστωτικό κίνδυνο. Θα παρακολουθήσουμε αυτούς τους παράγοντες προσεκτικά. Σε κάθε περίπτωση, η μακροπροληπτική πολιτική εξακολουθεί να αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας για τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων ευπαθειών.

Συμπεράσματα

Για να ανακεφαλαιώσουμε, η αδικαιολόγητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία επηρεάζει σοβαρά την οικονομία της ζώνης του ευρώ και οι προοπτικές εξακολουθούν να περιβάλλονται από υψηλή αβεβαιότητα. Υπάρχουν όμως οι συνθήκες που θα επιτρέψουν στην οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να ανακάμπτει περαιτέρω σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Ο πληθωρισμός είναι ανεπιθύμητα υψηλός και αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδο πάνω από τον στόχο μας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Θα διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο μας του 2% μεσοπρόθεσμα. Κατά συνέπεια, αποφασίσαμε να λάβουμε περαιτέρω μέτρα για την εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής μας. Η διαμόρφωση των πολιτικών μας θα συνεχίσει να εξαρτάται από τα στοιχεία και να αντανακλά τη συνεχιζόμενη αξιολόγηση των προοπτικών από την πλευρά μας. Είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, επιδεικνύοντας ευελιξία εφόσον χρειαστεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.