ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 7 Μαρτίου 2024

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Μετά την τελευταία μας συνεδρίαση του Ιανουαρίου, ο πληθωρισμός υποχώρησε περαιτέρω. Στις πιο πρόσφατες προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ, ο πληθωρισμός έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω, ιδίως για το 2024, πράγμα που αντανακλά κυρίως μια μικρότερη συμβολή των τιμών της ενέργειας. Σύμφωνα με τις προβολές, ο πληθωρισμός αναμένεται πλέον να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,3% το 2024, 2,0% το 2025 και 1,9% το 2026. Οι προβολές για τον πληθωρισμό χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής έχουν επίσης αναθεωρηθεί προς τα κάτω και θα διαμορφωθούν κατά μέσο όρο σε 2,6% για το 2024, 2,1% για το 2025 και 2,0% για το 2026. Αν και οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού έχουν εξασθενήσει περαιτέρω, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές παραμένουν υψηλές, εν μέρει λόγω της έντονης αύξησης των μισθών. Οι συνθήκες χρηματοδότησης είναι περιοριστικές και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μας εξακολουθούν να επιδρούν ανασταλτικά στη ζήτηση, συμβάλλοντας στην ώθηση του πληθωρισμού προς τα κάτω. Οι εμπειρογνώμονες έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω την προβολή όσον αφορά την ανάπτυξη, σε 0,6% για το 2024, και η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να παραμείνει υποτονική σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Στη συνέχεια, οι εμπειρογνώμονες αναμένουν ότι η οικονομία θα ανακάμψει και θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,5% το 2025 και 1,6% το 2026, υποβοηθούμενη αρχικά από την κατανάλωση και αργότερα και από τις επενδύσεις.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή μας, θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή σε αυτόν τον στόχο. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο.

Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Οι αποφάσεις που λήφθηκαν σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου που είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία παραμένει υποτονική. Οι καταναλωτές συνέχισαν να είναι επιφυλακτικοί με τις δαπάνες τους, οι επενδύσεις μετριάστηκαν και οι επιχειρήσεις πραγματοποίησαν λιγότερες εξαγωγές, πράγμα που αντανακλά την επιβράδυνση της εξωτερικής ζήτησης και κάποια μείωση της ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν σταδιακή ανάκαμψη εντός του τρέχοντος έτους. Καθώς ο πληθωρισμός θα υποχωρεί και οι μισθοί θα συνεχίσουν να αυξάνονται, τα πραγματικά εισοδήματα θα ανακάμψουν, στηρίζοντας την ανάπτυξη. Επιπροσθέτως, η ανασταλτική επίδραση των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων θα εξασθενεί σταδιακά και η ζήτηση για εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών της ζώνης του ευρώ αναμένεται να ανακάμψει.

Το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδό του από την εισαγωγή του ευρώ και μετά. Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,3% το τελευταίο τρίμηνο του 2023, και πάλι με υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με την οικονομική δραστηριότητα. Ως αποτέλεσμα, το προϊόν ανά απασχολούμενο υποχώρησε περαιτέρω. Εν τω μεταξύ, οι εργοδότες προκηρύσσουν λιγότερες θέσεις εργασίας, ενώ μικρότερος αριθμός επιχειρήσεων αναφέρουν ότι η παραγωγή τους περιορίζεται από την έλλειψη εργατικού δυναμικού.

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεχίσουν να αίρουν τα μέτρα στήριξης που είχαν λάβει λόγω της ενεργειακής κρίσης, προκειμένου να επιτρέψουν στη διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού να προχωρήσει με βιώσιμο τρόπο. Οι δημοσιονομικές και οι διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να ενισχυθούν ούτως ώστε να κάνουν την οικονομία μας πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, να επεκτείνουν την παραγωγική ικανότητα και να μειώσουν σταδιακά τους υψηλούς λόγους του δημόσιου χρέους. Η ταχύτερη υλοποίηση του προγράμματος Next Generation EU και πιο αποφασιστικές προσπάθειες προκειμένου να αρθούν τα εθνικά εμπόδια για την εμβάθυνση και τη μεγαλύτερη ενοποίηση των τραπεζικών αγορών και των κεφαλαιαγορών μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση των επενδύσεων για την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Το αναθεωρημένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα πρέπει να υλοποιηθεί χωρίς καθυστέρηση.

Πληθωρισμός

O πληθωρισμός υποχώρησε σε 2,8% τον Ιανουάριο και, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, μειώθηκε περαιτέρω σε 2,6% τον Φεβρουάριο. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής μειώθηκε και πάλι, σε 5,6% τον Ιανουάριο και σε 4,0% τον Φεβρουάριο, ενώ οι τιμές της ενέργειας και τους δύο αυτούς μήνες εξακολούθησαν να υποχωρούν σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι τον Δεκέμβριο. Ο πληθωρισμός των τιμών των αγαθών μειώθηκε επίσης περαιτέρω, σε 2,0% τον Ιανουάριο και σε 1,6% τον Φεβρουάριο. Ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών, αφού παρέμεινε σε 4,0% για τρεις συνεχόμενους μήνες, μειώθηκε σε 3,9% τον Φεβρουάριο.

Οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού υποχώρησαν περαιτέρω τον Ιανουάριο καθώς η επίδραση των προηγούμενων διαταραχών στην πλευρά της προσφοράς εξακολούθησε να εξασθενεί και η περιοριστική νομισματική πολιτική επέδρασε ανασταλτικά στη ζήτηση. Ωστόσο, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι αυξημένες, εν μέρει λόγω της ισχυρής ανόδου των μισθών και της μείωσης της παραγωγικότητας της εργασίας. Ταυτόχρονα, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ρυθμός ανόδου των μισθών αρχίζει να επιβραδύνεται. Επιπλέον, τα κέρδη απορροφούν μέρος του αυξανόμενου κόστους εργασίας, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των πληθωριστικών επιδράσεων.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει αυτήν την καθοδική πορεία τους προσεχείς μήνες. Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αναμένεται να υποχωρήσει προς τον στόχο μας καθώς θα μετριάζεται το κόστος εργασίας και θα εξασθενούν οι επιδράσεις από τις προηγούμενες διαταραχές στον τομέα της ενέργειας, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά την πανδημία. Οι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι, και οι περισσότεροι από αυτούς διαμορφώνονται γύρω στο 2%.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη παρέμειναν καθοδικοί. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν εντονότερες από ό,τι αναμένεται. Μια υποτονικότερη παγκόσμια οικονομία ή μια περαιτέρω επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου επίσης θα επηρέαζαν ανασταλτικά την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ. Ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν σημαντικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για το μέλλον και να διαταραχθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός υποχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμένεται και η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων σημαίνει ότι η κατανάλωση αυξάνεται περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτυχθεί με εντονότερο ρυθμό από ό,τι αναμένεται.

Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, ιδίως στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε επίσης να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι προβλέπεται εάν οι μισθοί αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν τα περιθώρια κέρδους αποδειχθούν πιο ανθεκτικά. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να είναι απροσδόκητα χαμηλός εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς αυξήθηκαν μετά τη συνεδρίαση του Ιανουαρίου και η νομισματική πολιτική μας έχει διατηρήσει περιοριστικές τις ευρύτερες συνθήκες χρηματοδότησης. Τα επιτόκια χορηγήσεων για επιχειρηματικά δάνεια έχουν σε γενικές γραμμές σταθεροποιηθεί, ενώ τα επιτόκια των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων μειώθηκαν τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Εντούτοις, τα επιτόκια χορηγήσεων παρέμειναν αυξημένα σε 5,2% για τα επιχειρηματικά δάνεια και 3,9% για τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια.

Οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις έγιναν θετικές τον Δεκέμβριο, καθώς αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 0,5%. Όμως, τον Ιανουάριο, υποχώρησαν και διαμορφώθηκαν σε 0,2%, λόγω αρνητικής ροής τον μήνα αυτόν. Ο ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τα νοικοκυριά συνέχισε να υποχωρεί, σε 0,3% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο. Η ποσότητα χρήματος με την ευρεία έννοια – όπως μετρείται με το μέγεθος Μ3 – αυξήθηκε με υποτονικό ρυθμό 0,1%.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή μας, θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή σε αυτόν τον στόχο. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.