Τα μέσα νομισματικής πολιτικής μας και η επανεξέταση της στρατηγικής

Χρησιμοποιούμε τα μέσα νομισματικής πολιτικής μας για να διατηρούμε τις τιμές σταθερές

Το καθήκον μας είναι να διατηρούμε τις τιμές σταθερές. Αυτό σημαίνει ότι διασφαλίζουμε ότι ο πληθωρισμός – ο ρυθμός με τον οποίο οι συνολικές τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου – παραμένει χαμηλός, σταθερός και προβλέψιμος.

Για να το πετύχουμε προσπαθούμε να επηρεάσουμε τη «θερμοκρασία» της οικονομίας, διασφαλίζοντας ότι επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες. Ούτε πολύ κρύο ούτε πολλή ζέστη. Με τη βοήθεια των μέσων νομισματικής πολιτικής μας, και κυρίως μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος, επηρεάζουμε τις «συνθήκες χρηματοδότησης» για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις στη ζώνη του ευρώ.

Για παράδειγμα, προσαρμόζοντας τα επιτόκιά της, η ΕΚΤ μπορεί να επηρεάσει το πόσο ακριβός είναι ο δανεισμός για τους ανθρώπους. Σκεφτείτε ιδιοκτήτες καταστημάτων που χρειάζονται ένα τραπεζικό δάνειο για να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους ή ανθρώπους που χρειάζονται ένα στεγαστικό δάνειο για να αγοράσουν σπίτι. Επηρεάζοντας το πόσο στοιχίζουν τα δάνεια, η νομισματική πολιτική μας έχει αντίκτυπο στο πόσο δαπανούμε και επενδύουμε – ως καταναλωτές ή επιχειρηματίες. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει το κόστος των πραγμάτων. Έτσι, αλλάζοντας τα επιτόκια, μπορούμε να επηρεάσουμε τις τιμές και τον πληθωρισμό.

Μια εργαλειοθήκη με πολλά και διαφορετικά εργαλεία

Τα επιτόκιά μας είναι ένα μόνο από τα διάφορα μέσα που χρησιμοποιούμε για τη νομισματική πολιτική μας. Σκεφτείτε μια θήκη με διαφορετικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται, αυτοτελώς ή συνδυαστικά, για να μας βοηθήσουν να επηρεάσουμε την πορεία του πληθωρισμού. Τα τελευταία χρόνια προσθέσαμε νέα μέσα στην εργαλειοθήκη μας ως απάντηση στις μεγάλες αλλαγές που σημειώθηκαν στην οικονομία οι οποίες έχουν καταστήσει το καθήκον μας για διατήρηση της σταθερότητας των τιμών πιο δύσκολο.

Ο μεταβαλλόμενος κόσμος έχει οδηγήσει σε νέα μέσα νομισματικής πολιτικής

Αυτές οι αλλαγές δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο των κεντρικών τραπεζών, και έχουν αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας μας. Έχουν οδηγήσει σε μείωση του αποκαλούμενου «φυσικού επιτοκίου» – του επιτοκίου στο οποίο η οικονομία λειτουργεί ομαλά και οι τιμές είναι σταθερές. Αν οι κεντρικές τράπεζες αυξήσουν τα επιτόκιά τους σε επίπεδο πάνω από το φυσικό επιτόκιο, περιορίζεται η ανάπτυξη της οικονομίας και ο πληθωρισμός τείνει να μειωθεί. Αν οι κεντρικές τράπεζες μειώσουν τα επιτόκιά τους σε επίπεδο κάτω από το φυσικό επιτόκιο, ενισχύεται η ανάπτυξη της οικονομίας και ο πληθωρισμός τείνει να αυξηθεί.

Επειδή υπάρχει όριο ως προς το πόσο χαμηλά μπορούν να διαμορφωθούν τα επιτόκια, η μείωση του φυσικού επιτοκίου σημαίνει ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν μικρότερα περιθώρια να τονώσουν τις οικονομίες τους χρησιμοποιώντας μόνο την πολιτική των επιτοκίων. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους θεσπίσαμε, όπως και άλλες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο, νέα μέσα νομισματικής πολιτικής. Τα νέα αυτά μέσα μάς βοηθούν να κάνουμε τη δουλειά μας καλύτερα: να διατηρούμε τις τιμές σταθερές.

Τα μέσα νομισματικής πολιτικής μας λειτουργούν συνδυαστικά

Έχουμε θεσπίσει τέσσερα νέα μέσα νομισματικής πολιτικής για να διασφαλίσουμε ότι ο θετικός αντίκτυπος της νομισματικής πολιτικής μας θα φτάνει στους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

Ενώ καθένα από τα μέσα που διαθέτουμε είναι από μόνο του αποτελεσματικό, με τη συνδυαστική λειτουργία τους αλληλοενισχύεται η επίδρασή τους.

Θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε όλα αυτά τα μέσα στο μέλλον, ανάλογα με τις ανάγκες. Αν χρειαστεί, μπορούμε επίσης να αναπτύξουμε πρόσθετα εργαλεία προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να εκπληρώσουμε το καθήκον μας για σταθερότητα των τιμών.

Επιθυμητά οφέλη και ανεπιθύμητο κόστος

Γνωρίζουμε ότι η πολιτική μας μπορεί να ασκήσει επίδραση και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Μοιάζει με φάρμακο που είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία συγκεκριμένης ασθένειας αλλά μπορεί να έχει ανεπιθύμητες παρενέργειες. Οι γιατροί έχουν τον νου τους σε τέτοιες επιδράσεις και συνεχώς αξιολογούν κατά πόσον τα οφέλη εξακολουθούν να υπερτερούν των κινδύνων.

Είμαστε σε διαρκή εγρήγορση για ανεπιθύμητες παρενέργειες

Κατά τον ίδιο τρόπο, η ΕΚΤ βρίσκεται σε εγρήγορση για πιθανές ανεπιθύμητες παρενέργειες των μέσων νομισματικής πολιτικής μας και αξιολογεί τα επιθυμητά οφέλη σε σχέση με το ανεπιθύμητο κόστος. Μια παρενέργεια των πολύ χαμηλών επιτοκίων είναι ότι το χρήμα που τοποθετούν οι άνθρωποι σε καταθέσεις ταμιευτηρίου δεν έχει ιδιαίτερη απόδοση. Όμως οι άνθρωποι δεν είναι μόνο αποταμιευτές. Είναι και ιδιοκτήτες κατοικιών, εργαζόμενοι, επιχειρηματίες και φορολογούμενοι, για τους οποίους οι οικονομικές επιδράσεις των πολύ χαμηλών επιτοκίων μας είναι κατά κύριο λόγο ευεργετικές.

Ο μόνος τρόπος για να επανέλθουμε σε υψηλότερα επιτόκια είναι να έχουμε μια αναπτυσσόμενη οικονομία και υγιείς ρυθμούς πληθωρισμού. Αυτός είναι και ο στόχος της νομισματικής πολιτικής μας. Η ανάλυση στο πλαίσιο της επανεξέτασης της στρατηγικής μας επιβεβαίωσε ότι τα οφέλη των μέσων νομισματικής πολιτικής μας για την οικονομία συνολικά είναι μεγαλύτερα από το κόστος τους. Θα συνεχίσουμε να έχουμε τον νου μας σε πιθανές ανεπιθύμητες παρενέργειες στο μέλλον.