25 lat jedności dzięki euro

24 maja 2023

Christine Lagarde

1 czerwca 1998 utworzono Europejski Bank Centralny, który miał przygotować proces wprowadzenia euro – największą w historii operację wymiany pieniądza. W tamtym czasie pracowałam jako prawnik. Pamiętam gorączkową pracę nad umowami zawierającymi kursy walutowe, które wkrótce miały przestać istnieć. Czy wspólna waluta mogła się naprawdę sprawdzić? Dziś obchodzimy 25. rocznicę powstania naszej instytucji i wiemy, że euro się sprawdza i przyczynia do zjednoczenia Europy.

Nasi pracownicy we Frankfurcie oraz partnerzy z 20 krajowych banków centralnych z unii walutowej, którym rządy krajów Unii Europejskiej powierzyły ochronę euro, niestrudzenie pracują na rzecz realizacji naszego mandatu do utrzymania stabilności cen. Ich praca ma kluczowe znaczenie dla dobrobytu Europejczyków.

W ciągu tych 25 lat do strefy euro przystąpiło dziewięć nowych krajów: liczba krajów członkowskich wzrosła z 11 do 20. Ponadto powierzono nam nowe zadania, w tym nadzór nad europejskimi bankami. Obecnie euro, obok dolara amerykańskiego, jest drugą pod względem ważności walutą w międzynarodowym systemie walutowym.

Po drodze wystąpiły trudności. Jednak EBC, prowadzony w okresach wzlotów i upadków gospodarki przez moich poprzedników – Wima Duisenberga, Jean-Claude’a Tricheta i Maria Draghiego – zawsze dążył do wzmacniania fundamentów przyszłości Europy przez wypełnianie swojego zadania.

Pandemia i nieuzasadniona wojna Rosji przeciwko Ukrainie pokazały, że stabilności nie można przyjmować za pewnik. Nasilająca się rywalizacja geopolityczna może prowadzić w przyszłości do coraz większej zmienności gospodarki światowej. W świecie niepewności EBC był i nadal będzie niezawodną ostoją stabilności.

Pokazaliśmy, że jesteśmy w stanie szybko działać i dostosowywać się wobec najtrudniejszych nawet wyzwań. Zaledwie kilka miesięcy po objęciu przeze mnie stanowiska prezesa EBC musieliśmy sprawnie reagować w czasie pandemii i przyjęliśmy wiele środków, by pomóc gospodarce strefy euro przejść przez najcięższy etap tamtego kryzysu i uniknąć ryzyka deflacji.

Obecnie z taką samą determinacją dążymy do obniżenia inflacji. Inflacja, która w poprzednich latach była za niska, teraz jest za wysoka i według przewidywań zbyt długo taka pozostanie. To obniża wartość pieniądza, osłabia jego siłę nabywczą oraz szkodzi ludziom i przedsiębiorstwom w strefie euro – zwłaszcza najsłabszym grupom społeczeństwa.

Doprowadzimy jednak inflację z powrotem do docelowego poziomu 2% w średnim okresie. W tym celu w rekordowym tempie podnieśliśmy stopy procentowe oraz jeszcze podniesiemy je do wystarczająco restrykcyjnych poziomów – i utrzymamy je na tych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne – żeby inflacja wkrótce powróciła do naszego celu.

Jak uwidoczniły niedawne wydarzenia w sektorze bankowym, realizacji polityki pieniężnej sprzyja solidny system bankowy. Stabilność finansowa jest konieczna do utrzymania stabilności cen i odwrotnie. Od 2014, czyli od kiedy zajmujemy się nadzorem bankowym, dbamy o dobrą kondycję banków ze strefy euro. Pion nadzoru bankowego pod przewodnictwem Andrei Enrii będzie w dalszym ciągu dążyć do zapewnienia dokapitalizowania banków i ich odporności na zmiany warunków, żeby nadal mogły one udzielać kredytów firmom i gospodarstwom domowym.

Nasza unia walutowa w ostatnich 25 latach przeszła wiele testów. Doświadczyliśmy kryzysów – przede wszystkim wielkiego kryzysu finansowego, kryzysu zadłużeniowego i pandemii – które mogły nas rozerwać, lecz z każdej opresji wychodziliśmy silniejsi. Teraz musimy wykorzystać tę wewnętrzną siłę.

W świecie, który staje się bardziej nieprzewidywalny, Europa może wzmacniać odporność na dwa sposoby. Po pierwsze, temu celowi służy integracja rynków kapitałowych, ułatwiająca inwestycje w sektorach gospodarki ekologicznej i cyfrowej, które mają istotne znaczenie dla przyszłego wzrostu gospodarczego w Europie. Po drugie, dokończenie budowy unii bankowej sprawi, że w czasie przyszłych kryzysów sektor bankowy będzie przyczyniać się do łagodzenia zagrożeń, a nie do ich potęgowania.

Była przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Simone Veil powiedziała kiedyś, że „potrzebujemy Europy zdolnej do solidarności, niezależności i współpracy”. To określenie dobrze oddaje charakter euro, które ostatecznie jest czymś więcej niż tylko walutą. Jest najmocniejszą formą integracji europejskiej oraz symbolem zjednoczonej Europy, która działa wspólnie na rzecz bezpieczeństwa i dobrobytu wszystkich swoich obywateli.

EBC zawsze będzie jednym z filarów tych działań.

Ten post ukazał się jako artykuł prasowy we wszystkich 20 krajach strefy euro.