KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 5 czerwca 2025

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytu w banku centralnym, która służy nam do sterowania nastawieniem polityki pieniężnej, wynika z naszej aktualnej oceny perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej.

Inflacja jest obecnie na poziomie zbliżonym do naszego celu średniookresowego wynoszącego 2%. W scenariuszu bazowym nowych projekcji ekspertów Eurosystemu inflacja ogółem wyniesie średnio 2,0% w 2025, 1,6% w 2026 i 2,0% w 2027. Rewizje w dół – o 0,3 pkt proc. na 2025 i 2026 – w porównaniu z projekcjami marcowymi są odzwierciedleniem głównie umocnienia się euro i przyjęcia w założeniach niższych cen energii. Inflacja z wyłączeniem cen energii i żywności według przewidywań ekspertów, które od marca zasadniczo się nie zmieniły, wyniesie średnio 2,4% w 2025 oraz 1,9% w 2026 i 2027.

Eksperci oceniają, że realny PKB wzrośnie średnio o 0,9% w 2025, 1,1% w 2026 i 1,3% w 2027. Projekcja wzrostu gospodarczego na 2025 pozostała bez zmian, na co składają się lepszy, niż oczekiwano, pierwszy kwartał oraz gorsze perspektywy na pozostałą część roku. Wprawdzie niepewność co do polityki handlowej może odbić się na inwestycjach przedsiębiorstw i eksporcie, zwłaszcza w krótkim okresie, ale rosnące inwestycje publiczne w infrastrukturę i obronę będą coraz mocniej wspierać wzrost gospodarczy w średnim okresie. Dzięki wyższym dochodom realnym i dobrej sytuacji na rynku pracy gospodarstwa domowe będą mogły zwiększyć wydatki. To w połączeniu z korzystniejszymi warunkami finansowania powinno podnieść odporność gospodarki na szoki globalne.

Biorąc pod uwagę wysoką niepewność, eksperci ocenili także niektóre mechanizmy, według których różne polityki handlowe mogą wpływać na wzrost gospodarczy i inflację, w kilku poglądowych scenariuszach alternatywnych. Te scenariusze wraz z projekcjami ekspertów zostaną opublikowane na naszej stronie internetowej. Analiza scenariuszy pokazuje, że w przypadku dalszej eskalacji napięć handlowych w nadchodzących miesiącach wzrost gospodarczy i inflacja byłyby niższe niż w projekcjach bazowych. Jeśli natomiast napięcia te zostałyby usunięte i miałyby łagodne skutki, wzrost gospodarczy oraz – w mniejszym stopniu – inflacja byłyby wyższe niż w projekcjach bazowych.

Z większości wskaźników inflacji bazowej wynika, że inflacja trwale ustabilizuje się na poziomie zbliżonym do naszego celu średniookresowego wynoszącego 2%. Dynamika płac jest nadal podwyższona, ale w dalszym ciągu wyraźnie słabnie, a jej inflacyjne oddziaływanie jest częściowo amortyzowane przez zyski. Zmniejszyły się obawy, że zwiększona niepewność i zmienna reakcja rynków na napięcia handlowe z kwietnia wpłyną na zaostrzenie warunków finansowania.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Biorąc pod uwagę zwłaszcza obecne warunki nadzwyczajnej niepewności, będziemy ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. Decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej oraz siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Według szacunków flash Eurostatu gospodarka w pierwszym kwartale 2025 odnotowała wzrost o 0,3%. Z tych szacunków wynika, że bezrobocie, które w kwietniu wynosiło 6,2%, jest na najniższym poziomie od wprowadzenia euro, a zatrudnienie w pierwszym kwartale bieżącego roku wzrosło o 0,3%.

Dane ankietowe, zgodne z projekcjami ekspertów, ogólnie wskazują na nieco gorsze perspektywy krótkookresowe. Chociaż sytuacja w przetwórstwie przemysłowym się poprawiła, częściowo z powodu przyspieszenia wymiany handlowej w związku ze spodziewaną podwyżką ceł, sektor usług – bardziej zorientowany na rynek wewnętrzny – spowalnia. Przewiduje się, że z powodu wyższych ceł i mocniejszego euro firmom będzie trudniej eksportować. Według przewidywań duża niepewność odbije się na inwestycjach.

Jednocześnie kilka czynników sprzyja odporności gospodarki i powinno podtrzymywać wzrost gospodarczy w średnim okresie. Dobra sytuacja na rynku pracy, rosnące dochody realne, solidny stan bilansów sektora prywatnego i łagodniejsze warunki finansowania, po części wskutek naszych wcześniejszych obniżek stóp procentowych, powinny pomóc konsumentom i firmom przetrwać skutki zmienności otoczenia globalnego. Do ożywienia gospodarczego powinny się także przyczynić ogłoszone ostatnio działania na rzecz zwiększenia inwestycji w obronę i infrastrukturę.

W obecnej sytuacji geopolitycznej szczególnie pilnym zadaniem w ramach polityki fiskalnej i polityki strukturalnej jest podniesienie produktywności, konkurencyjności i odporności gospodarki strefy euro. W przedstawionym przez Komisję Europejską Kompasie konkurencyjności nakreślono jasny plan działania i zaproponowano rozwiązania (w tym dotyczące uproszczenia procesów), które należy szybko przyjąć. Jednym z zaproponowanych rozwiązań jest ukończenie budowy unii oszczędności i inwestycji zgodnie z przejrzystym i ambitnym harmonogramem. Należy także szybko ustanowić ramy prawne, by przygotować się do potencjalnego wprowadzenia cyfrowego euro. Rządy powinny zapewnić trwałą stabilność finansów publicznych zgodnie z unijnymi ramami zarządzania gospodarczego, a jednocześnie priorytetowo potraktować prowzrostowe reformy strukturalne i inwestycje strategiczne.

Inflacja

Według szacunków flash Eurostatu roczna inflacja obniżyła się z 2,2% w kwietniu do 1,9% w maju. Inflacja cen energii pozostała na poziomie −3,6%. Inflacja cen żywności zwiększyła się do 3,3%, w porównaniu z 3,0% sprzed miesiąca. Inflacja cen towarów nie zmieniła się i nadal wynosiła 0,6%, natomiast inflacja cen usług zmniejszyła się do 3,2%, z 4,0% w kwietniu. Skok inflacji cen usług w kwietniu był spowodowany głównie tym, że ceny usług turystycznych w okresie Wielkanocy wzrosły bardziej, niż oczekiwano.

Z większości wskaźników inflacji bazowej wynika, że inflacja trwale ustabilizuje się na poziomie naszego celu średniookresowego wynoszącego 2%. Koszty pracy stopniowo się osłabiają, o czym świadczą napływające dane o płacach negocjowanych oraz dostępne dane krajowe dotyczące przeciętnego wynagrodzenia. Na podstawie prowadzonego przez EBC monitorowania płac stwierdzono, że dynamika płac negocjowanych w 2025 dalej się zmniejszała, a według projekcji ekspertów dynamika płac w 2026 i 2027 ma zejść poniżej 3%. Chociaż niższe ceny energii i mocniejsze euro oddziałują na spadek inflacji w krótkim okresie, w 2027 powinna ona powrócić do docelowego poziomu.

W kwietniu wzrosły krótkookresowe oczekiwania inflacyjne konsumentów, co jest prawdopodobnie odzwierciedleniem doniesień o napięciach handlowych. Natomiast większość miar długookresowych oczekiwań inflacyjnych wciąż wynosi około 2%, co sprzyja ustabilizowaniu się inflacji na poziomie zbliżonym do naszego celu.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyka dla wzrostu gospodarczego nadal przeważają czynniki spadkowe. Dalsza eskalacja napięć handlowych na świecie i związana z nimi niepewność mogą obniżyć dynamikę PKB strefy euro przez tłumienie eksportu oraz hamowanie inwestycji i spożycia. Pogorszenie się nastrojów na rynkach finansowych może doprowadzić do zaostrzenia warunków finansowania, większej niechęci do podejmowania ryzyka oraz mniejszej skłonności firm i gospodarstw domowych do inwestycji i wydatków konsumpcyjnych. Poważnym źródłem niepewności pozostaje ryzyko geopolityczne, m.in. związane z nieuzasadnioną wojną Rosji przeciwko Ukrainie i tragicznym konfliktem na Bliskim Wschodzie. Natomiast szybkie zaradzenie napięciom handlowym i geopolitycznym może poprawić nastroje i pobudzić aktywność. Do wzrostu gospodarczego mogą się także przyczynić reformy służące zwiększeniu produktywności i dalsze podnoszenie wydatków na obronę i infrastrukturę.

Perspektywy inflacji w strefie euro są bardziej niepewne niż zazwyczaj z powodu zmienności polityki handlowej na świecie. Obniżenie się cen energii oraz umocnienie się euro mogą skutkować dalszą presją na spadek inflacji. Ta presja może się nasilić, jeśli wyższe cła doprowadzą do osłabienia popytu na eksport strefy euro oraz przekierowania eksportu do strefy euro z krajów z nadwyżką mocy produkcyjnych. Napięcia handlowe mogą spowodować większą zmienność i niechęć do podejmowania ryzyka na rynkach finansowych, co może się odbić na popycie wewnętrznym, a przez to – także skutkować niższą inflacją. Z kolei fragmentacja globalnych łańcuchów dostaw może doprowadzić do wyższej inflacji przez podbicie cen importu i dodatkowe ograniczenie mocy produkcyjnych w gospodarce strefy euro. Na wzrost inflacji w średnim okresie może także wpłynąć zwiększanie wydatków na obronę i infrastrukturę. Ekstremalne zdarzenia pogodowe i – ogólnie – coraz bardziej widoczne przejawy kryzysu klimatycznego mogą skutkować większym, niż się przewiduje, wzrostem cen żywności.

Warunki finansowe i monetarne

Od naszego poprzedniego posiedzenia stopy procentowe wolne od ryzyka pozostały zasadniczo bez zmian. W reakcji na bardziej optymistyczne doniesienia na temat światowej polityki handlowej i poprawę klimatu ryzyka na świecie ceny akcji wzrosły, a spready obligacji przedsiębiorstw się zmniejszyły.

Nasze wcześniejsze obniżki stóp procentowych w dalszym ciągu przyczyniają się do spadku kosztu kredytów dla przedsiębiorstw. Średnie oprocentowanie nowych kredytów dla firm spadło z 3,9% w marcu do 3,8% w kwietniu. Koszt emisji długu rynkowego pozostał na niezmienionym poziomie 3,7%. Dynamika kredytów bankowych dla firm dalej się stopniowo zwiększała: w ujęciu rocznym w marcu była równa 2,4%, a w kwietniu wyniosła 2,6%. Dynamika emisji obligacji przedsiębiorstw była natomiast niewielka. Średnie oprocentowanie nowych kredytów hipotecznych w kwietniu nadal wynosiło 3,3%, a ich dynamika zwiększyła się do 1,9%.

Zgodnie z naszą strategią polityki pieniężnej Rada Prezesów dokonała gruntownej oceny powiązań między tą polityką a stabilnością finansową. Wprawdzie banki w strefie euro pozostają odporne, ale ogólne ryzyko dla stabilności finansowej nadal jest wysokie, zwłaszcza z powodu dużej niepewności i zmienności polityki handlowej na świecie. Pierwszą linią obrony przed narastaniem podatności na ryzyko finansowe pozostaje polityka makroostrożnościowa, która przyczynia się do zwiększenia odporności i ochrony przestrzeni makroostrożnościowej.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytu w banku centralnym, która służy nam do sterowania nastawieniem polityki pieniężnej, wynika z naszej aktualnej oceny perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Biorąc pod uwagę zwłaszcza obecne warunki nadzwyczajnej niepewności, będziemy ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. Decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej oraz siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Niezależnie od sytuacji jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do trwałego ustabilizowania się inflacji na średniookresowym docelowym poziomie i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.